තස්මේනියානු වෙරළේ අතරමංවූ තල්මසුන්

පසුගියදා ලංකාවේ මුහුදු වෙරළට තල්මසුන් පැමිණි පරිදිම තස්මේනියාවේ අතරමංව සිටින තල්මසුන් 270 න් තුනෙන් එකක්වත් මියගොස් ඇති අතර තවත් බොහෝ දෙනෙක් මිය යනු ඇතැයි බියෙන් පසුවන බව ඕස්ට්‍රේලියාවේ බේරාගත් අය පවසති. පළමුව තල්මසුන් 25දෙනෙකු මුදවාගෙන ඇති නමුත්, 90දෙනෙකු මිය ගොසිනි. එහි රැඳී සිටින සෙසු තල්මසුන් ද වැලිවැටියක් සහිත වෙරළෙන් මුදා ගැඹුරු මුහුද වෙත තල්ලු කිරීමට නිලධාරීහු කටයුතු කරමින් සිටිති.

මේ සඳහා දින ගණනක් ගතවිය හැකි බව පැවසේ.මොවුන් නියමු තල්මසුන් (pilot whales) ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. හොඳින් වැඩුණු නියමු තල්මසෙකු මීටර් 7ක් පමණ දිගින් වැඩෙන අතර, ටොන් 3ක් පමණ බරැතිය. ඔවුන් කණ්ඩායම් වශයෙන් වෙරළ තීරයට එක් රැස්වීමට හේතුව මෙතෙක් අනාවරණය වී නොමැත. සිය නායකයා අනුගමනය කරන තල්මසුන් මෙලෙසින්, එකම ස්ථානයකට එක් විය හැකි බව සත්ව විශේෂඥයෝ අනුමාන කරති.තල්මසුන් වෙරළ තීරය අසළ නොගැඹුරු මුහුදු පෙදෙසට පැමිණීම සාමාන්‍ය සිදුවීමක් වුවද, මෙලෙසින් විශාල කණ්ඩායම් වශයෙන් වෙරළට පැමිණ ඇත්තේ, දශකයකට පමණ පසුවය. 2009 වසරේ දී තස්මේනියාවේ වෙරළට තල්මසුන් 200ක් පමණ පැමිණ තිබේ.මෙම තල්මසුන් මුදාගැනීම සඳහා හොඳින් පුහුණු වූ නිලධාරීන් 40 දෙනෙකු යොදවා ඇත. තල්මසුන් බැලීමට එහි රැස්වන මිනිසුන් එම පෙදෙසෙන් ඉවත්කිරීමටද නිලධාරීන් කටයුතු කරමින් සිටින බව පැවසේ.

 

තල්මසුන් වෙරළට ඇදගත්තේ කුමක් නිසාදැයි දැයි තවමත් වාර්තා නොවේ. ඕස්ට්‍රේලියාව සහ නවසීලන්තය අවට විවිධ තල්මසුන් සෑම වසරකම සතුන් 1,000 ක් තරම් විශාල ප්‍රමාණයක් කරල් වල සෘතුමය සංක්‍රමණය කරයි. පර්යේෂකයන් පවසන්නේ ඔවුන් නායකයෙකු අනුගමනය කරන බවත් ඔවුන්ගේ ශක්තිමත් සමාජ බැඳීම් නිසා සමස්ත කණ්ඩායම්ම තමන්වම රවටා ගත හැකි බවත්ය. මෙම තත්වය ඇතිවූයේ ඔවුන්ගෙන් එක් අයෙකු හෝ දෙදෙනෙකු විසින් සිදු කරන ලද එක් අවාසනාවන්ත ක්‍රියාවක් විය හැකිය. නියමු තල්මසුන් එවැනි සමාජ විශේෂයක් වන නිසා අනෙක් සතුන් ඒ තුළට ඇදී යන්නට ඇතැයි වෛද්‍ය කාලියන් පැවසීය. 2018 දී නවසීලන්තයේ, එරට නැගෙනහිර වෙරළට ඔබ්බෙන් වූ ප්‍රදේශයක මෙලෙස අතරමංවූ නියමු තල්මසුන් 200 කට වැඩි සතියක කාලයක් තුළ පිරිසක් මිය ගියහ. නියමු තල්මසුන්ට මුහුදු වෙරළේ සිට දින තුනක් හෝ හතරක් ජීවත් විය හැකි බව බේරාගත් අය කලින් කළ මෙහෙයුම් වලින් දැන සිටි බවත්, මෙම කණ්ඩායමේ බොහෝ දෙනෙක් හොඳ තෙත් සහ සිසිල් තත්වයක සිටින බවත් බේරාගැනීමේ කණ්ඩායම පැවසීය.

 

 

 

 

 

 

by Dilki Shamani

Photo source : Internet