නිකල් ගලන ලොව දුර්ලභ ශාක

ස්වාභාවිකවම නිකල් විශාල ප්‍රමාණයක් ඇති දුර්ලභ හා වටිනා ශාක ඉන්දුනීසියාවේ වනාන්තරවල සැඟවී තිබේ. මධ්‍යම සුලවේසි හි තඩුලකෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ පාංශු ජීව විද්‍යාඥයෙකු හා කථිකාචාර්යවරයකු වන ටෝවා 2004 දී සෝරෝවාකෝ වෙත පැමිණෙන විට, සශ්‍රීක වෘක්ෂලතාදිය බොහොමයක් පතල් කැණීම සඳහා දැනටමත් ඉවත් කර තිබූ නමුත් සමහර පඳුරු හා කුඩා ගස් නොනැසී පැවතුනි. ඒ වන විට, ටෝජෝ නිකල් වලින් පොහොසත් වටපිටාවට හොඳින් ගැලපෙන දුර්ලභ ශාක සොයා ගැනීමට මහත් උනන්දුවෙන් සිටියේය. මේවා සුපිරි පැලෑටි විය හැකි අතර පසෙන් ඉහළ නිකල් ප්‍රමාණයක් ගෙන එය පුදුම සහගත ලෙස ගබඩා කර තැබිය හැකිය. පස පිරිසිදු කිරීම මෙන්ම, මෙම නිකල් පොහොසත් පැලෑටි ලෝහයේ විකල්ප ප්‍රභවයක් සැපයීම සඳහා පරිසර පද්ධතිය විනාශ නොකර නිකල් අස්වැන්න නෙළා ගත හැකිය.

ටෝවා සොයන පැල නිකල් හයිපර්-ඇකියුමුලේටර් ලෙස හැඳින්වේ. වියළි කොළ 1g ට අවම වශයෙන් මයික්‍රො ග්‍රෑම් 1,000 ක් නිකල් සාන්ද්‍රණයක් අඩංගු මෙය දුර්ලභ ශාක සමූහයකි. කුතුහලය දනවන කරුණ නම්, ලෝකයේ වඩාත්ම ජෛව විවිධ කලාපවලින් එකක් වන සහ ලෝකයේ විශාලතම නිකල් නිධිය ඇති ඉන්දුනීසියාවේ මෙම ශාක වලින් ඉතා ස්වල්පයක් සොයාගෙන තිබීමයි.
බොහෝ ශාක වැදගත් එන්සයිම සක්‍රිය කිරීම සඳහා ඉතා කුඩා ලෝහ ප්‍රමාණයක් ඇද ගන්නා අතර ශාක සපුෂ්පක ක්‍රියාවලිය සක්‍රීය කිරීමට නිකල් අවශ්‍ය වේ. නමුත් තරමක් වැඩිපුර නිකල් බොහෝ ශාක විෂ කර විනාශ කරයි. කෙසේ වෙතත්, නිකල් හයිපර්-ඇකියුමුලේටරයන් මෙම අතිරික්තයට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව පරිණාමය වී ඇත්තේ ඒවායේ සෛල බිත්ති තුළ ඇති ලෝහය ගබඩා කරමින්.
ඉතාලියේ උපන් ඇලිසම් මුරේල් වැනි සමහර නිකල් අවශෝෂණය කරගන්නා ශාක විශේෂවලට වියළි කොළ 1g ට නිකල් මයික්‍රො ග්‍රෑම් 30,000 ක් පමණ ගත හැකිය. මැලේසියාවේ දක්නට ලැබෙන ෆිලැන්ටස් බැල්ගෝයි වැනි සමහර ශාක වල ඉහළ නිකල් අන්තර්ගතයක් ඇති අතර ඒවායේ යුෂ කැපී පෙනෙන දීප්තිමත් නිල්-කොළ වර්ණයකි. මේ වන විට ලොව පුරා නිකල් අවශෝෂණය කරන ශාක විශේෂ 450 ක් පමණ ලේඛනගත කර ඇත.

 

ක්වීන්ස්ලන්ත විශ්ව විද්‍යාලයේ වැන් ඩර් එන්ට් ගණනය කර ඇත්තේ ෆිලැන්ටස් බැල්ගෝයි වැනි ශාක මඟින් සෑම වසරකම හෙක්ටයාරයකට නිකල් කිලෝග්‍රෑම් 120 ක් නිපදවිය හැකි බවයි. එය වෙළඳපල වටිනාකම හෙක්ටයාරයකට ඩොලර් 1,754 ක් පමණ වේ. නිකල් නිස්සාරණය කිරීම යනු ලෝහයේ ඉහළම සාන්ද්‍රණය රඳවා ඇති රිකිලි කප්පාදු කිරීම හා ඒවා පුළුස්සා දැමීම ය. ඉන්පසු නිකල් අළු වලින් වෙන් කළ හැකිය.

 

 

 

 

 

 

 

 

by Dilki Shamani

source : bbc.com