හොංකොං හි ජල පවිත්‍රාගාර ව්‍යාපෘතිය

මීට වසර පනහකට පෙර හොංකොං හි සුවිශේෂී වරායන් අපිරිසිදුව පැවති අතර එම ජලය පවිත්‍ර කිරීමට හොංකොං හි ජනාකීර්ණ නගර යටින් උමං මාර්ගයක් ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් කලා. ඒ අනුව 1970 දශකයේ සිට 2000 දශකයේ මුල් භාගය දක්වා හොංකොං හි අපවිත්‍රව පැවති වික්ටෝරියාව වරාය නැවත ආරම්භ කලේ පෙර නොවූ විරූ වර්ධනයක් සහිතවයි. මෙම ප්‍රදේශ ආර්ථික මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්කර පත් කර ඇති නමුත් වර්ධනය වන ජනගහනය මෙන්ම කාර්මික සහ කෘෂිකාර්මික ව්‍යාපෘති නිසා එහි වරාය කැස්පූල් බවට පරිවර්තනය වුනා. එය මිනිස් අපද්‍රව්‍ය වලින් පිරී ඇති අතර ලෝහ රෙදිපිළි සහ රසායනික ද්‍රව්‍ය නිසා ජලය අපිරිසිදු වී තිබුණා.

 

එමගින් ජලය සෞඛ්‍යයට අනතුරුදායක බව අනාවරණය වූ අතර මෙහිදී රජයේ ප්‍රතිපත්ති පත්‍රිකාවකින් හෙළි කළේ හොංකොං විසින් එවකට නිපදවන අපද්‍රව්‍ය සහ කාර්මික අපජලය ටොන් මිලියන දෙකෙන් 10% ක් පමණ යම් ආකාරයක ජීව විද්‍යාත්මක ප්‍රතිකාරයක් ලැබී ඇති අතර ඉතිරි 40% අර්ධ ප්‍රතිකාර ලබාගත කර මුහුදු ජලයෙන් ඔබ්බට මීටර් දහස් ගණනක් සබ්මැරීන් පයිප්ප මගින් මුහුදට මුදා හරින ලදී. ඉතිරි 50% කෙලින්ම මුහුදට ගියෙ වෙරළට ආසන්න භූමියේ බොහෝ ප්‍රදේශ නිස අපද්‍රව්‍ය ප්‍රධාන මාර්ගයකින් තොරව සංවර්ධනය කරන ලද අතර අපද්‍රව්‍ය පිරිපහදු පහසුකම් පහෙන් හතරක් අවශ්‍ය ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල නොවීය.

1989 අවසානයේ හොංකොං හි විවිධ ප්‍රදේශවලින් අපද්‍රව්‍ය එක් රැස්කර වික්ටෝරියා වරායේ බටහිර පැත්තේ පිහිටි ස්ටෝන්කැටර් දූපතේ ඉදිකිරීමට යෝජිත පවිත්‍රාගාරයට යැවීමේ ව්‍යාපෘතිය අදියර තුනකට පද්ධතියකට පදනම සපයනවා. නමුත් එය මතභේදාත්මක ව්‍යාපෘතියක්. චීනය කියා සිටියේ එක ඩොලර් බිලියන 1.55 ක පිරිවැයක් යුතු බැහැර කිරීමේ මෙම යෝජනා ක්‍රමය මිල අධික බවත් එය පර්ල් ගංගා ඩෙල්ටාවේ සාගර පරිසරයට අහිතකර ලෙස බලපානු ඇති බවයි. කෙසේ නමුත් දේශපාලන විරෝධතා නොතකා බැහැර කිරීමේ යෝජනා ක්‍රමයේ උමං පද්ධති නිර්මාණය කිරීම 1995දී ආරම්භ වූ අතර එය අභියෝගාත්මක භූවිද්‍යාත්මක තත්ත්වයන්ට මුහුණ දුන්නද සාර්ථක ලෙස නිර්මාණය කරනු ලැබුවා.

 

 

2001දී මෙම උමං මාර්ගය නිම කරන විට හොංකොංහි කිලෝමීටර් 23.5 ක අන්තර්ගත සම්බන්ධ උමං මාර්ගයක් තිබී ඇති අතර එහි අපද්‍රව්‍ය ප්‍රවාහනය කිරීමේ පද්ධතියක් ගොඩනඟා ගත හැකි අතර ඒ වන විට් එසේ රැගෙන යන අපද්‍රව්‍ය ස්ටෝන්කැටර් දූපතේ පවිත්‍රාගාරය තුළ පිරිපහදු කිරීමට සූදානම්ව තිබුණා. එය වික්ටෝරියා වරාය ක්ෂණික සහනයක් ලබා දුන්නා. මෙහි දෙවන අදියර ආරම්භයේ දී 2015 දෙසැම්බර් මාසයේ නිමකරන ලද අතර භූමියේ ඉදි කොටස් අපජල පවිත්‍රාගාරයට සම්බන්ධ කරමින් අතිරේක භූගත නල කිලෝමීටර් විසි එකක් නිම කරනු ලැබූවා. සමස්තයක් ලෙස ගත් කල මෙම ව්‍යාපෘතිය භූමියේ පවතින අපද්‍රව්‍ය පද්ධතියට කිලෝ 45 ක් දිග මීටර් 160ක් ගැඹුර අපද්‍රව්‍ය ප්‍රවාහනෞඅ කිරීමේ පද්ධතියක්ද එක්කලා. එය අද භූමියෙන් 93%ම අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා ස්ටෝන්කැටර් දූපතට රැගෙන යනවා.

 

 

 

 

 

 

 

by Dilki Shamani

source : bbc.com