ව්‍යාපාර සඳහා වැදගත් විදේශ විනිමය

විනිමය අනුපාත යනු එක් රටක මුදල් තවත් රටක මුදල් හා හුවමාරු වන අනුපාතයයි. ගනුදෙනු කරුවන් විසින් එක් විනිමය අනුපාතයකට මුදල් මිලට ගෙන තවත් විනිමය අනුපාතයකට එම මුදල් විකිණීමෙන් ලාභ උපයයි. එනම් මුදලකට විකුණුම් අනුපාතයක් සහ ගැනුම් අනුපාතයක් පවතී. ව්‍යවහාරික මුදල් වර්ග දෙකක විනිමය අනුපාත, විදෙස් විනිමය වෙළෙඳපොළේ ඉල්ලුම හා සැපයුම මත නිර්ණය කෙරේ. මුදලක් මිලදී ගැනීමට අවශ්‍ය පුද්ගලයෙක් ආයතනයක් හෝ රජය මගින් මුදල් ඉල්ලුමක් ඇති වේ. සැපයුම ඇති වන්නේ එම මුදල් විකිණීමට අපේක්ෂා කරනු ලබන පාර්ශවයන් මගිනි. ඉල්ලුම හා සැපයුම සාධක කිහිපයක් මත රඳා පවතී. උද්ධමන අනුපාතය, පොලී අනුපාතය, ගෙවුම් ශේෂය, සමපේක්ෂනය සහ විනිමය අනුපාත කෙරෙහි බලපෑම් ඇති කිරීම සඳහා ඇති රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති යනාදිය එම සාධක වශයෙන් හඳුනා ගැනීමට පුළුවනි.

ඉහත හඳුනාගත් කරුණු මෙන්ම විනිමය අනුපාතිකයට බලපාන අනෙකුත් සාධක කිහිපයක්ද පවතී. භාණ්ඩ සඳහා ඇති ඉල්ලුම තීරණය වන්නේ දේශීය ආර්ථිකයේ මුළු ආදායම හා මුළු වියදම මතයි. මේ තුළ ආනයන භාණ්ඩ ඇතුළත් වන අතර රට තුළ නිපදවූ භාණ්ඩ සඳහා ඇති ඉල්ලුම ඇතුළත් වේ. දේශීය ආර්ථිකයක් තුළ පවත්නා නිමැවුම් ධාරිතාවය සහ සේවා නියුක්ති මට්ටම මගින් ගෙවුම් ශේෂය මත බලපෑම් ඇති කරයි. දේශීය ආර්ථිකය තුළ දැනටමත් පූර්ණ සේවා නියුක්ති මට්ටමක් පවතින විට අපනයනය කිරීම සඳහා නිපදවනු ලබන නිෂ්පාදන ප්‍රමාණය ඉහළ නැංවීම අපහසු වන බැවිනි. මුදල් සැපයුමේ සිදුවන වර්ධනය මගින් පොලී අනුපාතයන් හා දේශීය උද්ධමනය මත බලපෑම් ඇති කරයි. විදේශීය ප්‍රාග්ධන ආයෝජනයන් සිදු කිරීම සඳහා ඇති මුදල් වලට ඇති ඉල්ලුම හා විදේශීය මුදල් වල සිදුකරන ආයෝජන අවම කිරීම තුළින් ඇතිවන මුදල් සැපයුම විසින් විනිමය අනුපාතිකය මත වැඩි බලපෑම් ඇති කරයි. මෙම බලපෑම් භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා ඇති ඉල්ලුමට හා සැපයුමට වඩා කෙටි කාලීන වේ.
 

 

 

කෙසේ වුව ද රටක ගෙවුම් ශේෂ ජංගම ගිණුමේ අනවරත හිඟයක් පවතී නම් එම රටේ මුදල් මත පවතින අන්තර්ජාතික විශ්වාසය ක්‍රමයෙන් අඩුවෙයි. දිගු කාලයේ දී දේශීය ආර්ථිකයේ පවත්නා වෙළෙඳ ශේෂයේ හිඟය පියවා ගැනීම සඳහා ප්‍රාග්ධන ගැලීම් ප්‍රමාණවත් නොවන විට විනිමය අනුපාතිකය පහළ බැසීමක් සිදු වනු ලැබේ. විනිමය අනුපාතිකය පාලනය කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් යොදාගැනීමට හේතු කිහිපයක් පවතී. විනිමය අනුපාතිකය පහළ හෙළීම මගින් වෙළෙඳ ශේෂයේ හිඟය පියවීම, විනිමය අනුපාතිකය සීමිත වශයෙන් ඉහළ නැංවීමට කටයුතු කිරීම තුළින් වෙළෙඳ ශේෂයේ පවත්නා අතිරික්ත ඉවත් කිරීම, විනිමය අනුපාතිකය ස්ථාවර කිරීම යනාදිය එම හේතු වේ. විනිමය අනුපාතිකය ස්ථාවර කිරීම මඟින් ආනයනකරුවන් සහ අපනයනකරුවන්ගේ ලාභ පහළ යාම නිසා විනිමය අනුපාතිකයන් වෙනස් වීමේ අවධානමට මුහුණ දෙන්නේ අඩු වශයෙනි. ස්ථාවර විනිමයක් තුළින් මුදල් මත විශ්වාසය ඉහළ නැංවෙන අතර එමගින් වෙළඳ ප්‍රවර්ධනයක් ද සිදුවේ.

 

 

by Sachini Sooriyaarachchi

Photo Source: Internet